استاد روبن يروشالمی، از معدود استادان برخوردار از توانمندي خاص هنر ساخت فیروزه ‏كوبی است، او كه متولد 1328 است افتخار شاگردي اساتيدي نظير الياهو و سليمان صديق ‏پور را داشته است. وي در حال حاضر در اصفهان به ساخت فيروزه ‏كوب اشتغال دارد.  

 استاد گرامي لطفاً‌ خودتان را به طور كامل معرفی فرموده و مدت فعاليت خود را در اين هنر بفرمائيد.‌

اينجانب روبن يروشالمي فرزند رحيم متولد 1328 هستم كه در شهر اصفهان به دنيا آمده ‏ام. بنده كار فیروزه ‏كوبی را از سن 12 سالگي نزد پدرم فرا گرفتم و مشغول به كار شدم. اشتغال به اين كار چند علت دارد: اولا اين كه اين هنر به صورتي ذاتي، نسل اندر نسل در وجود ما بوده است. دوما علاقه به اين كار باعث شد تا به اين كار مشغول شوم. سوما علت اصلي اشتغال به اين كار را فقر مالي خانواده ‏ام مي‏دانم- زيرا در زمان كودكي به علت فقر مالي و عدم تمكن مالي پدرم، من مجبور به ترك تحصيل و مشغول به اين كار شدم (براي فراهم كردن خرجي خانواده)- و حدود 40 سال است به كار مشغولم.

استاد لطفاً در مورد تاريخچه اين هنر فیروزه ‏كوبی مطالبی بفرمائيد.

صنعت فیروزه ‏كوبی روبن از معدود رشته ‏هاي صنايع دستي است كه سابقه تاريخی چنداني ندارد و به همين علت زياد شناخته شده نيست و قدمت اين صنعت در حدود 70 الي 80 سال مي‏رسد. اصل اين كار را آقاي حكيميان معروف به محمدرضا، از كشور روسيه وارد ايران كردند و ابتدا در شهر مشهد اين كار را رواج دادند و اين كار بعد از چندين سال توسط فردي به نام حاج داداش به اصفهان آورده شد و در حال حاضر هم من و چند نفر ديگر مشغول به اين كار هستيم.

استاد آيا فرزندانتان علاقه به فیروزه ‏كوبی دارند؟

من سه فرزند دارم يك دختر و دو پسر، پسرهايم علاقه زيادي به اين كار دارند و گاهي در كارگاه به من كمك مي‏كنند، ولي من شخصاً به آنها توصيه مي‏كنم كه به اين كار مشغول نشوند زيرا اين كار دردسر زيادي دارد و اهميت اين كار براي مردم مشخص نيست. من علاقه دارم فرزندانم پا به عرصه علوم مختلف گذاشته، وارد دانشگاه شده و آموزش عالي را پشت سر بگذارند زيرا من معتقدم كه پيشرفت بايد منطبق با علم روز باشد.

چه مشكلاتي را در راه توسعه، آموزش و ترويج فیروزه ‏كوبی موثر می دانيد؟

مشكلات در اين كار زياد است از جمله :

1. عدم فراهم كردن مصالح مناسب نظير سنگ‏ های فیروزه و مواد لاكي كه به شدت كمبود آن احساس مي ‏شود.
2. سازمان صنايع دستي نسبت به اين صنعت بي ‏تفاوت بوده و يا حداقل نسبت به اين هنر اهميت كمتري می ‏دهد.
3. عدم آگاهي مردم از اين صنعت- هنر و ارزش ندادن به اين كار.

لطفاً بفرمائيد به چه علت اين هنر رو به منسوخ شدن است؟

اين كار بسيار سخت است، حتي نسبت به صنایع دستی ديگر. همچنين وسايل و موارد مورد نياز اين كار كمياب است بنابراين كسي رغبت به يادگيري و رواج اين صنعت ندارد. در ضمن صرفه اقتصادي نيز ندارد و با داشتن توانمندي ارزآوري از هيچ‏گونه حمايتي برخوردار نمي‏باشد.

آيا تفاوتي بين سبك قديم و سبك جديد، فیروزه ‏كوبی وجود دارد؟

تفاوت چنداني وجود ندارد فقط درگذشته اين كار روي ظروف برنجي انجام مي‏شد ولي حالا به علت نياز بازار و استقبال مردم از اين كار روي ظروف مسی انجام مي‏گيرد.

آيا پيشنهادي در مورد اين هنر- صنعت داريد؟

پيشنهاد من اين است كه چون اين صنعت از كيفيت بالائي برخوردار است و زيبايي بخصوص خود را دارد، سازمان صنايع دستي بايد از طريق تبليغ، آموزش، در دسترس قرار دادن امكانات اين هنر و ... جهت توسعه آن قدم بردارد. همچنين سازمان بايد تدابيري پيشه كند كه توليدات اين صنعت به سهولت به كشورهاي ديگر صادر شود، در اين كار ما هستيم و يك جهان.

آيا حاضر هستيد براي زنده ماندن اين هنر به هنرجويان علاقه ‏مند و مستعد اين رشته را بياموزيد؟

دلم می خواهد كه جهت ترويج صنعت فیروزه ‏كوبی به بقيه آموزش بدهم، ولي به علت كمبود وقت و انگيزه كم حاضر به اين كار نيستم، هر چند در حال حاضر در شهر مشهد و اصفهان حدود 30 نفر شاگرد دارم كه در كارگاه‏ها مشغول به كار هستند.

اگر زندگي شما يك بار ديگر تكرار شود آيا حاضريد دوباره به اين كار مشغول شويد؟

اين را صادقانه می ‏گويم اگر دوباره زندگي براي من تكرار شود نه اينكه خودم به اين كار مشغول نمی ‏شوم بلكه به ديگران هم توصيه می ‏كنم به اين كار مشغول نشوند.
    
خاطره تلخ و شيرين از زندگي خود بگوئيد؟

خاطره تلخ همان فقر مالی دوران كودكی بود كه باعث شد ترك تحصيل كرده و به اين كار مشغول شوم. خاطره شيرين اين كه نصيحت‏ ها و پند های پدرم بود كه آنها را در زندگی سرمشق قرار دادم و تا به حال هم موفق بوده‏ ام.